Қазақ тілі сабағы 6 сынып, "Ыбырай Алтынсаин"

Сабақтың тақырыбы:Ыбырай

Алтынсарин.Мақсатты келер шақ.

Сабақтың

мақсаты:

Сабақтың түрі:жаңа сабақ.

Сабақтың әдісі:түсіндіру,әңгімелеу,сұрақ-жауап.

Көрнекілігі:тақырыптық суреттер,оқулық,үлестірмелі карточкалар.

I

Ұйымдастыру кезеңі:-оқушылардың қатынасын анықтау;

                                       -сабаққа

даярлау;

                                        -үй

жұмысын тексеру.

II Сабақтың мақсаты мен міндетін хабарлау

IIIЖаңа сабақ.а)

Ыбырай

Алтынсарин (шын

аты — Ибраһим, 1841—1889) — қазақтың аса көрнекті ағартушы-педагогы,

жазушы, этнограф, фольклоршы, қоғам қайраткері

Ыбырай

Алтынсарин қазақтың ағартушылық тарихында және ұлттық мектебінің қалыптасуында

терең із қалдырды. Ол 1841 жылы қазіргі Қостанай облысының аумағында дүниеге

келген. Әкесінен ерте айырылған ол атасының - белгілі би және старшын Балқожа

Жаңбыршиннің қолында тәрбиеленді. Ыбырай бала кезінен бастап білімге және өз

бетінше оқып білуге бейім екенін байқатты. Көп оқыды, Ресей қоғамының білімді

адамдарымен жиі араласып тұрды. Орынборда оқып жүрген кезінде шығыстанушы ғалым

В.В Григорьевпен жақын танысып алды. Ол өзінің бай кітапханасымен Ыбырай

Алтынсариннің еркін пайдалануына рұқсат етті. Білімге құштар жас бос уақытының

бәрін де сол кітапханада өткізді. Білген үстіне біле түссем деген құмарлық пен

өз халқыма неғұрлым көбірек пайда келтірсем деген абзал арманға ұмтылыс жас

Ыбырайдың өмірлік кредосына айналды. Өзінің мінез-құлқы жағынан қарапайым әрі

еңбексүйгіш еді, көп оқыды, өзге халықтардың қол жеткен табыстарын неғұрлым

көбірек біле түссем деп армандады. Алған білімін өз халқының пайдысына асыруға

талпынды.

Ә)Мақсатты келер шақ. Мақсатты

келер шак. Ӏс-кимылдын мақсатын білдіреді, етістіктін түбіріне

есімшенің - мақ/-мек жүрнағының косылуы аркылы жасалады: Олар ауылға

қайтпақ.

Мақсатты

келер шақтың болымсыз 

түрі-мақ,-мек,-бақ,-бек,-пақ,-пек және оған –шы,-ші жұрнағы

жалғанып,емес көмекші етістігінің жіктеліп тіркесуі арқылы жасалады.Мысалы:Мен

сол жерге енді бармақшымын.

IV.Тапсырмалармен

жұмыс.

Мәтінмен  жұмыс.1-тапсырма.Мәтінді түсініп

оқып,аударыңдар.

2-тапсырма.Сұрақтарға

жауап беріңдер.

1.Суретте

кім бейнеленген?

2.Жазушы

қай жерде туып-өскен?

3.Балаларға

арнап қандай шығармалар жазған?

Жазба

жұмысы.3-тапсырма.берілген синонимдік 

қатармен сөйлем құрап жазыңдар.

Жолаушы-жүргінші-сапаршы

Бұлақ-қайнар-бастау-көз

Бұлақтай-қайнардай

Саудагер-алыпсатар

Мүсәпір-байғұс-сорлы

Сусау-шөлдеу

Мәтінмен

жұмыс.Мәтінді оқыңдар.Мәтінді оқу барысында таныс емес сөздерді белгілеп

отырыңдар.Оқып болғаннан соң сөздікпен жұмыс жасап ,сөздердің мағыналарын

түсініп алыңдар.

5-тапсырма

.Сұрақтарға жауап беріңдер.

1.Мәтін

не туралы?

2.Үш

жолаушы қайда кездеседі?

3.Олар

қандай жазуды оқиды?

4.Жолаушылар

қалай жауап береді?

5.Жазу

қандай мағынаны білдіреді?

Жазба

жұмысы.7-тапсырма.Мәтіннен етістіктердітауып мақсатты келер шақта жазыңдар және

тұйық етістікке айналдырыңдар.

Үлгі:Айту-айтпақшы,бару-бармақ

8-тапсырма.Берілген

етістіктерді мақсатты келер шақта жазыңдар.

Жазу,білу,ойлау,бару,шешу.

V.сабақты

қорытындылау,бағалау

VI.Үйге

тапсырма беру:9-тапсырма бет157